Teler kan zelf levensduur foliekas verlengen 

Hyplast in het Belgische Hoogstraten, onderdeel van de RKW Group, is één van de belangrijkste producenten van folies voor tuinbouwkassen en tunnels. Jaarlijks produceert het bedrijf 45.000 ton polyethyleen folies. Voor een buitenstaander lijken de folies veel op elkaar, maar door allerlei toevoegingen zijn er tientallen verschillende varianten.  

“We kunnen voor iedereen folies op maat maken. Daarbij houden we rekening met het soort gewas, de lokale weersomstandigheden, lichtdoorlatendheid, teelteisen, mechanische eigenschappen zoals flexibiliteit, enzovoorts”, vertelt Karen van den Bergh, R&D engineer. 

Plastics hebben niet het eeuwige leven: ze verouderen en de eigenschappen veranderen. “Vooral UV en gewasbeschermingsmiddelen zorgen voor de verandering”, vertelt ze. 

UV tast plastics aan 

“UV-straling tast de bindingen in de polymeren aan, waaruit plastics bestaan. De polymeerketens splitsen daardoor. Bovendien vormen zich daarbij zogenaamde radicalen; dat zijn hoogreactieve stoffen die op hun beurt de polymeerketens weer aanvallen”, geeft haar collega Hendrik Oudehinken aan.  

Het proces is te vertragen door UV-stabilisators toe te voegen. “Dit is te vergelijken met zonnebrandcrème. UV wordt ‘opgevangen’  en de stabilisator verandert daarbij zelf van structuur. Die toestand is niet stabiel en valt terug naar de oorspronkelijke structuur, terwijl er warmte vrijkomt. Zo wordt de UV-energie onschadelijk gemaakt”, vertelt hij. Andere toevoegingen aan het plastic vangen de vrijgekomen radicalen op. De polymeerketens zijn dan wel gebroken maar er vindt geen vervolgschade plaats. 

Ondanks deze toevoegingen schrijdt het verouderingsproces toch op een langzame manier voort. “Je kunt niet 100% van het UV opvangen”, legt hij uit. 

Bovendien is UV-licht ook nodig, bijvoorbeeld voor de hommels in de kas om zich te oriënteren en voor een goede kleuring van sommige planten, zoals boomkwekerijgewassen. 

Bescherming 

Wat kan een teler nu doen om zijn foliekas of -tunnel te beschermen? Dat is tweeledig: oppassen met bepaalde chemische stoffen en UV-straling afremmen. “Zuinig zijn met de inzet van gewasbeschermingsmiddelen en zeker met zwavel verdampen, dat is goed voor de levensduur”, vertelt de derde collega, Luc Paepen.  

“Verder zijn chloorhoudende stoffen funest, bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen met chloor. Deze breken de HALS, de beschermende stof in het polyethyleen, af. Ook goten van PVC, die chloor bevatten, verminderen de levensduur van het polyethyleen. Verder is het goed om te weten dat metalen werken als katalysator van de afbraakprocessen. Direct contact tussen bijvoorbeeld metalen staanders en het plastic is geen goed idee. Wanneer er rubbers tussen de frames zitten, krijg je ook afbraak, want daar zit weer zwavel in”, zegt Paepen. 

Schermende werking ReduSol en ReduHeat in UV gebied

Schermmiddelen 

Schermmiddelen die licht en/of hitte weren, kunnen de folie juist beschermen omdat ze een deel van het UV blokkeren. “Je krijgt meer terugkaatsing van de UV-straling wat de afbraak voorkomt”, zegt Paepen. “Verder zorgen deze coatings ervoor dat het in de kas minder warm wordt en ook dat verlengt de levensduur. Bij een temperatuurstijging van 10°C gaat de degradatie twee keer zo snel; bij een temperatuurdaling langzamer.” 

Roel Weijers, R&D manager bij Mardenkro, licht de UV-werende eigenschappen van coatings toe: “De warmtewerende coating ReduHeat laat PAR-licht in hoge mate door, maar blokkeert een groot deel van zowel het nabij-infrarood als het UV. Dat laatste werkt hierdoor beschermend voor het plastic. De coating ReduSol blokkeert in het hele traject van UV, PAR tot en met IR de zonnestraling in gelijke mate. Het hangt dan van de concentratie (het aantal emmers per hectare) af, hoeveel UV je weert. Ook met deze coating kan de levensduur verlengd worden omdat je het opbrengt in het seizoen waarin de meeste UV-straling voorkomt.”